Firmy nordyckie oferujące rozwiązania stosowane w transporcie drewna są od wielu lat punktem odniesienia dla polskich i europejskich przewoźników. A to dlatego, że praca w ekstremalnych warunkach tamtego regionu wymaga odpowiednio wytrzymałego sprzętu. Na czym polega specyfika transportu leśnego i pojazdów używanych w branży leśnej w Finlandii?
Rynek przewozu drewna w Finlandii różni się znacznie od polskiego ze względu na uwarunkowania administracyjne, gdyż dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów wynosi 76 t przy całkowitej długości podwozia z przyczepą sięgającej 34,5 m. Dopuszczalna wysokość pojazdu z ładunkiem to 4,2 m, z czego wysokość ładunku na pojeździe może wynosić nawet 3 m. Najczęściej wykorzystywane żurawie mają udźwig 12 tm. Co ciekawe, bardzo często stosuje się rozpinane lub odsuwane hydraulicznie konsole żurawia. Oba rozwiązania pozwalają na chwilowe zwiększenie ładowności pojazdu, a jeden żuraw może być używany przez kilka pojazdów. Dlatego częstym widokiem są podwozia z zabudowami bez zamontowanych żurawi.
Jadąc w trudny teren
Ze względu na ekstremalnie niskie temperatury pracy w zimie, sięgające często –30°C, –40°C, kabina żurawia wyposażona jest w dodatkowe ogrzewanie, co znacznie poprawia komfort pracy operatora.
Aby zapewnić kierowcy bezpieczne warunki jazdy w trudnym arktycznym klimacie, powszechnie stosowane są rozwiązania nietypowe dla naszej części Europy, takie jak podnoszone nadkola tylne pozwalające na łatwiejszy montaż łańcuchów (czasami trzeba je zakładać i ściągać kilka razy dziennie). Częstym widokiem są również zabudowane między osiami napędowymi „piaskarki” pozwalające na zwiększenie przyczepności kół na lodzie i śniegu. Bardzo często stosowanym rozwiązaniem są różnego rodzaju napinacze automatyczne, które przyspieszają czas załadunku i zapewniają odpowiednią siłę napięcia pasa/łańcucha na stosie.
Ciekawe rozwiązania
Najczęściej transportowanymi rodzajami drewna są sosna i brzoza. Ładowane stosy różnią się od tych z naszej części Europy, ponieważ kłody w Finlandii są wcześniej sortowane, dzięki czemu w większości są proste, a ich średnice nie odbiegają znacząco od siebie. Stosy przycina się na długość 6 m lub więcej, dlatego częstym widokiem są pojazdy z dwoma kłonicami zabezpieczającymi, a nie jak to bywa w Polsce – z czterema. Nie jest to standardowe rozwiązanie. Bardzo ciekawym natomiast rozwiązaniem, u nas niespotykanym, jest zastosowanie przesuwnych kłonic na przyczepie, tzw. slidingtable.
Ich przemieszczanie realizuje się za pomocą siłownika hydraulicznego, który jest połączony z kłonicą. Rozwiązanie to stosuje się ze względu na ograniczony zasięg żurawia. Najpierw na koniec przyczepy ładowane i przesuwane są stosy, które następnie ładuje się bliżej kabiny samochodu ciężarowego.
Odpowiednio mocne podwozie
Aby spełnić wymagania klientów, producenci pojazdów ciężarowych oferują podwozia do zabudowy w konfiguracjach osi 6×4, 8×4 oraz 8×4 Tridem i przyczepy z układem 5-osiowym. Na rynku zdominowanym przez lokalnych producentów pojazdów marka Renault Trucks zdobywa od kilku lat coraz więcej zwolenników.
Najczęściej wybieranym modelem jest gama C, a preferowaną konfiguracją podwozia jest układ 8×4 i 8×4 Tridem. Jednostki napędowe Renault Trucks o pojemności 13 l i mocy 520 KM, połączone ze zautomatyzowanymi skrzyniami biegów Optidriver Extended z biegami pełzającymi, zapewniają doskonałą dynamikę jazdy po drogach utwardzonych oraz wystarczającą moc przenoszoną na koła w trudnym terenie.
Tak zestrojony układ przeniesienia napędu pozwala uzyskać tak bardzo pożądany kompromis pomiędzy doskonałymi własnościami trakcyjnymi na terenowych drogach leśnych a komfortową oraz ekonomiczną jazdą po drogach utwardzonych. Jazdę ułatwia elastyczny tempomat oraz funkcja Optiroll umożliwiająca rozłączenie napędu i toczenie się z maksymalnym wykorzystaniem bezwładności pojazdu w celu zmniejszenia zużycia paliwa. Algorytm sterujący pracą skrzyni biegów w trybie Fuel ECO wykorzystuje funkcję Optivision, w której znajomość topografii terenu pozwala na optymalizację strategii doboru przełożeń.
Ciekawym rozwiązaniem jest też zawieszenie pojazdów. W wersji 8×4 jest ono mechaniczne z wyjątkiem drugiej osi, która jest na zawieszeniu pneumatycznym. Ze względu na ekstremalne obciążenia stosuje się mosty napędowe na zwolnicach PMR2661B. Wersja 8×4 Tridem ma mechaniczne zawieszenie osi sterującej o nośności 9 t, natomiast tylne mosty zwolnicowe PMR 2191 są na zawieszeniu pneumatycznym.
Komfort dla kierowcy
Finowie znani są z wyboru bardzo bogatych wersji wyposażenia swoich pojazdów, dlatego kabina Sleeper jest tutaj standardem. Komfortowy fotel kierowcy, lodówka, wzmocnione ogrzewanie postojowe, dodatkowa izolacja kabiny czy leżanka Serenite są w wyposażeniu każdego pojazdu. Kierowcy cenią sobie przestronne wnętrze oraz bardzo intuicyjne rozplanowanie wyposażenia. Pozwala to na pełny odpoczynek po ciężkiej pracy w komfortowych warunkach. Na zewnątrz montowane są zestawy bardzo mocnego dodatkowego oświetlenia, które w połączeniu ze światłami LED pojazdu zapewniają doskonałą widoczność i znacznie poprawiają bezpieczeństwo podczas nocnych tras.
W obliczu rosnących kosztów transportu przewoźnicy coraz większy nacisk kładą na obniżenie zużycia paliwa przez pojazdy transportujące drewno. Renault Trucks wyróżnia się również na tle konkurencji, dzięki czemu na bardzo tradycjonalnym rynku zdobywa coraz więcej nowych zwolenników.
Krzysztof Kosk, area sales manager Renault Trucks Polska:
“Niezmiernie nam miło, że klienci przy wyborze dostawcy podwozia i zabudowy kierują się rekomendacjami swoich kolegów z branży. Dzięki temu pojazdy Renault Trucks z zabudowami Hydrofast coraz częściej pojawiają się na naszych drogach”
Leśniki Renault Trucks w Polsce
W Polsce pojazdy Renault Trucks systematycznie budują swoją pozycję na dynamicznie rozwijającym się rynku transportu drewna. Gama K w konfiguracji 6×4 i 6×6 jest bardzo często wybierana przez przewoźników pracujących w bardzo trudnych warunkach terenowych. W pojazdach gamy K stosuje się zawieszenie mechaniczne, mosty na zwolnicach oraz hamulce bębnowe, dzięki czemu pojazd jest gotowy do przenoszenia ekstremalnych obciążeń. Dodatkowo w wersji 6×6 kąt natarcia wynosi 30°, kąt rampowy 21,5°, co poprawia jego dzielność w terenie.
Do lżejszej pracy, podobnie jak w Finlandii, klienci decydują się na pojazdy gamy C w konfiguracji napędu 6×4 z hamulcami tarczowymi oraz zawieszeniem pneumatycznym na osiach napędowych. Wspólnym mianownikiem łączącym te wszystkie pojazdy jest 13-litrowy silnik DE 13 o maksymalnej mocy 520 KM (390 kW) rozwijanej w zakresie 1430–1700 obr/min i momencie obrotowym 2550 Nm dostępnym w zakresie od 990 obr/min do 1400 obr/min.
W konfiguracjach pojazdu z napędem 6×6 silnik współpracuje ze skrzynią biegów Optidriver Xtended ATO 2614 XTREM o rozpiętości przełożeń 11,73–0,79, dwoma przełożeniami pełzającymi (przełożenia 32,04 oraz 19,38) i pięcioma przełożeniami do jazdy wstecz. W pozostałych konfiguracjach pojazdów o napędzie 6×4 wykorzystywana jest skrzynia biegów Optidriver Xtended ATO 2613 XTREM o takiej samej rozpiętości przełożeń oraz ilości biegów wstecznych, ale wykorzystująca tylko jeden bieg pełzający o przełożeniu 17,54. Konstrukcja ta jest przeznaczona do szczególnie trudnych warunków eksploatacji.
Modele Renault Trucks K520 6×4 z zabudową kłonicową firmy Hydrofast i przyczepą pracujące w firmie Jan-Pol (fot. RTP)
Bez zabudowy ani rusz
Najbardziej znanym fińskim producentem zabudów jest należąca do grupy Extendo AB i istniejąca od 1984 r. firma Alucar z siedzibą w miejscowości Maxmo. W Polsce producent ten jest obecny w ofercie spółki Extendo Polska, która oferuje również produkty marki ExTe – szwedzkiego producenta aluminiowych ław i kłonic, będących idealnym uzupełnieniem rozwiązań do transportu leśnego.
Partnerem strategicznym Extendo Polska jest białostocka firma Hydrofast, która od ponad 25 lat specjalizuje się w zabudowie pojazdów dla branży leśnej i budowlanej oraz produkcji przyczep w konfiguracjach dostosowanych do indywidualnych wymagań kupującego. Od 2020 r. wspólnie z Renault Trucks Polska aktywnie promuje pojazdy tej marki na rynku polskim, uczestnicząc w targach branżowych, takich jak Las-Expo w Kielcach czy Eko-Las w Mostkach k. Świebodzina oraz w lokalnych prezentacjach razem z autoryzowanymi agentami sprzedaży francuskiego producenta.
Autor: Krzysztof Kosk