Europa ujednolica system kontroli i naruszeń w transporcie

fot. K.Biskupska

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/403 z dnia 18 marca 2016 r., uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009, w odniesieniu do klasyfikacji poważnych naruszeń przepisów unijnych mogących prowadzić do utraty dobrej reputacji państwa członkowskie miały obowiązek wdrożyć unijne standardy do końca 2016 r., tak by od 1 stycznia 2017 r. mogły być w praktyce stosowane.

Łukasz Chwalczuk, managing partner w Kancelarii Prawnej Iuridica, prezes zarządu OSPTN, ESTA Transport Section Executive, wykładowca na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie (fot. Iuridica)

Z raportu przygotowanego w kwietniu 2018 r. wynika, że większość krajów członkowskich UE w terminie przystosowała swoje ustawodawstwo do unijnych wymagań – jednym z niechlubnych spóźnialskich jest Polska, która dopiero w połowie kwietnia 2018 r. przekazała projekt ustawy do Sejmu w celu dalszego procedowania.

Jak łatwo się domyślić, pośpiech oraz presja czasu związana z ponad 12-miesięcznym opóźnieniem spowodowały, że projekt wywołał wiele obaw i zastrzeżeń branży transportowej, a wątpliwości związane z jej stosowaniem mają nawet przedstawiciele organów kontrolnych.

Wymagania Unii Europejskiej

Założeniem było opracowanie i wprowadzenie obowiązującego w całej Unii jednego, wspólnego systemu jasno wskazującego rangę naruszenia, jakiego dopuścić się mogą zarówno kierowcy, zarządzający transportem, jak i przewoźnicy. Rozporządzenie 403/2016 zawiera 3 załączniki, w których enumeratywnie wymieniono naruszenia oraz poziom przewinienia, który będzie jednolity we wszystkich krajach członkowskich. Dla przykładu: zgodnie z załącznikiem III, grupa 2, kolumna G1 − instalacja i korzystanie z niehomologowanego tachografu traktowane będzie jako niebezpieczne naruszenie (NN). Przekroczenie pewnej liczby naruszeń wynikającej z przelicznika wykrytych naruszeń względem liczby zatrudnionych pracowników może doprowadzić do wszczęcia procedury sprawdzającej tzw. dobrą reputację przewoźnika, a w konsekwencji nawet do cofnięcia licencji na przewóz rzeczy.

W grupie naruszeń niebezpiecznych znalazły się także m.in.

  1. Posługiwanie się przez kierowcę sfałszowaną kartą kierowcy.
  2. Przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu, wynoszącego 9 godz., o 50% lub więcej bez przerwy lub jakiegokolwiek odpoczynku trwającego co najmniej 4,5 godz.
  3. Przekroczenie tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu o 25% lub więcej.
  4. Przekroczenie maksymalnego całkowitego czasu prowadzenia pojazdu w ciągu dwóch kolejnych tygodni o 25% lub więcej.
  5. Posługiwanie się przez kierowcę kartą kierowcy, która nie jest jego własną kartą (uznawane za prowadzenie pojazdu bez karty kierowcy).
  6. Posługiwanie się przez kierowcę kartą kierowcy, która została wydana na podstawie fałszywych oświadczeń lub sfałszowanych dokumentów (uznawane za prowadzenie pojazdu bez karty kierowcy).
  7. Korzystanie z nielegalnego urządzenia, które może zmieniać zapisy tachografu.
  8. Fałszowanie, ukrywanie, likwidowanie i niszczenie danych zarejestrowanych na wykresówkach lub przechowywanych i wczytanych z tachografu lub karty kierowcy.
  9. Przekroczenie maksymalnej dopuszczalnej masy całkowitej dla pojazdów kategorii N3 o ponad 20% (np. ponad 48 t dmc. ciągnika i naczepy).
  10. Kierowanie pojazdem bez ważnego poświadczenia przeprowadzenia badania zdatności do ruchu drogowego wymaganego przez prawo UE.

Ponadto ujednolicenie systemu naruszeń ma na celu umożliwienie spójnego tworzenia bazy danych przez organy kontrolne w ramach tzw. European Register of Road Transport Undertakings (ERRU), czyli systemu informatycznego, do którego wpisywane będą wszystkie naruszenia, jakich dopuścił się kierowca (a w konsekwencji przewoźnik), w którymkolwiek kraju należącym do UE. Odpowiednikiem ERRU w Polsce jest KREPTD, czyli Krajowy Rejestr Elektroniczny Przedsiębiorców Transportu Drogowego, który został stworzony i uruchomiony  z końcem 2017 r., a od wejścia w życie projektu ustawy UC90 organy kontrolne będą wpisywać do niego wszystkie naruszenia, które zostały wymienione w rozporządzeniu 403/2016.