Przewożenie maszyn budowlanych to zadanie złożone, zwłaszcza gdy zestaw jest już zestawem nienormatywnym. O możliwościach i efektywności wykonania zadania transportowego w dużej mierze decyduje zastosowany sprzęt – przyczepy lub naczepy niskopodwoziowe.
Typowe maszyny budowlane są w większości przypadków mobilne, lecz ich rozmiary, masy lub rozwijane prędkości powodują, że niektóre z nich nie są dopuszczone do poruszania się po drogach publicznych. Najczęściej na miejsce pracy zostają dowiezione i zdarza się, że jest to jedyny sposób na dostarczenie ciężkiego sprzętu na plac budowy. Ich środkiem transportu są zestawy drogowe wyposażone w specjalistyczne naczepy lub przyczepy. Popularne „niskopodwoziówki” dowożące sprzęt na budowy to pojazdy zaawansowane technicznie o precyzyjnie dobranej ładowności.
Obecnie na europejskim rynku skutecznie działa kilku producentów, których można uznać za wybitnych specjalistów w sektorze przewozów ponadgabarytowych i specjalnych. Wymienić tu można takie firmy, jak Broschuis, Goldhofer, Nooteboom, Doll Fahrzeugbau, Faymonville (w tym MAX Trailers) i Scheuerle. Typowe pojazdy do transportu maszyn znajdziemy również w ofercie takich producentów, jak Humbaur, Kässböhrer, KH-kipper, Kögel, Meiller Kipper, Schwarzmüller i Wielton. W Polsce od kilku lat zainteresowanie naczepami i przyczepami niskopodłogowymi stale rośnie, zwłaszcza w firmach zajmujących się budową dróg.
Ogólna charakterystyka konstrukcji
Chyba żaden rodzaj naczepy czy przyczepy nie jest produkowany w większej liczbie wariantów niż pojazdy niskopodwoziowe, choć w zasadzie nie mają one żadnej zabudowy. Już przy samej próbie zdefiniowania pojazdu niskopodwoziowego napotykamy na problemy. Co odróżnia niskopodwoziową naczepę czy przyczepę od innych pojazdów ciągnionych? Można by pokusić się o ogólne zdefiniowanie pewnych cech charakterystycznych pojazdu niskopodwoziowego:
- część jego pokładu ładunkowego znajduje się poniżej górnej krawędzi kół ciągnika i pojazdu doczepianego,
- koła przyczepy/naczepy mają średnicę mniejszą niż koła pojazdu ciągnącego,
- pokład ładunkowy jest przygotowany do przenoszenia obciążeń punktowych (duży ciężar na niewielkiej powierzchni) – przy równoczesnym spełnieniu jednego z dwóch wymienionych warunków.
Klasyczne naczepy niskopodłogowe wykorzystywane do transportu maszyn budowlanych mają ramy łamane, tworzące charakterystyczną część zwaną łabędzią szyją – za nią znajduje się właściwa platforma ładunkowa o zmiennej wysokości. Są też naczepy z obniżonym łożem, w których wydzielono znacznie obniżony pokład środkowy. Układ jezdny tworzy najczęściej od 2 do 6 osi (często podwójnych, z ogumieniem bliźniaczym), z zawieszeniem hydraulicznym lub pneumatycznym. Spotykamy także pojedyncze, podwójne i potrójne wersje teleskopowe, załadunek i rozładunek może się odbywać zarówno od przodu (odłączalna łabędzia szyja), jak i od tyłu. Aby zwiększyć mobilność zestawu, naczepy są najczęściej wyposażane w tarciowe lub wymuszone układy skrętu osi.
W zależności od obowiązujących w danym kraju dopuszczalnych nacisków na osie możliwe jest zastosowanie niskich wózków jezdniowych, tzw. dolly. Mogą one znajdować się między ciągnikiem a łabędzią szyją (tzw. jeepdolly) lub między łabędzią szyją a pokładem (tzw. interdolly). Wózki takie mogą mieć do trzech osi i poprawiają zwrotność całego zestawu. Sterowane hydraulicznie rampy najazdowe montowane są na końcu pojazdu i umożliwiają szybki i bezproblemowy załadunek oraz transport.
W przypadku wykorzystania do przewozu maszyn budowlanych zestawów niskopodwoziowych o zagłębionym łożu często kluczowym warunkiem jest utrzymanie całkowitej długości zestawu poniżej 16,5 m. Zestaw taki to najczęściej trzyosiowy ciągnik siodłowy połączony z trzy- lub czteroosiową naczepą. Powierzchnię ładunkową naczep można konfigurować w dość szerokim zakresie – dzięki wspomnianej modułowości konstrukcji. Zastosowanie pomostów dostępnych w różnych długościach i dobranych do stopnia rozsunięcia pozwala na przygotowanie powierzchni ładunkowej o pożądanej wielkości. W razie potrzeby można również zwiększyć szerokość pokładu ładunkowego – na wysuwanych z boku naczepy wspornikach montowane są dodatkowe belki pokładu.
