Rok temu Wrocław przeprowadził pilotażowy program, którego celem było przetestowanie całkowicie nowego w Polsce systemu odbioru odpadów PRESKO. Efekty pilotażu okazały się na tyle zachęcające, by jeden z dwóch największych wrocławskich operatorów odbioru odpadów zdecydował się na zakup Volvo FM z zabudową PRESKO.
Pojazd jest wyposażony w manipulator, który pozwala automatycznie podnosić i opróżniać pojemniki na odpady. Kierowca steruje nim z kabiny, poruszając joystickiem i kontrolując cały proces na dwóch monitorach. Manipulator PRESKO to rodzaj żurawia hydraulicznego, z ramieniem rozsuwanym teleskopowo, zakończonym jibem z uchwytem grzybkowym, opatentowanym przez producenta – włoską firmę Nord Engineering. Wprawny kierowca opróżnia pojemnik i odstawia na miejsce w mniej niż 90 sekund.
Drugi element wyposażenia pojazdu stanowi kompaktor o pojemności 20 m3 i sile zgniotu 5 t. Wykonany jest ze stali Hardox z powłoką antykorozyjną, odpornej na odkształcenia nawet wówczas, gdy zostanie całkowicie wypełniony odpadami. Dodatkowe zabezpieczenie stanowi siatka przeciwko wypadaniu odpadów podczas jazdy. Dopełnieniem całego systemu są pojemniki z uchwytem dopasowanym do chwytaka manipulatora w wersji naziemnej lub podziemnej.
Zabudowę wykonano na podwoziu Volvo FM 380 6×2 z tylną osią wleczoną i kabiną dzienną. Właściwe osiągi zapewnia silnik D11K Euro VID o mocy 380 KM (280 kW) rozwijanej przy 1700–1800 obr/min i maksymalnym momencie obrotowym 1800 Nm osiąganym w przedziale 950–1400 obr/min. Napęd na koła przenoszony jest za pośrednictwem zautomatyzowanej skrzyni biegów I-Shift o 12 przełożeniach i przekładni głównej o pojedynczym przełożeniu (3,08). Z tyłu zastosowano zawieszenie pneumatyczne (nośność 23 t), oś przednia o nośności 9 t ma zawieszenie na resorach parabolicznych, rozstaw osi to 4300 mm.
Pilotaż na plus
Przeprowadzony minionej zimy pilotaż wykazał, że system spełnia wszystkie oczekiwania zarówno operatora odbioru odpadów, jak i mieszkańców.
Na miejsce testów wybrano osiedle Pilczyce we Wrocławiu, które cechuje zabudowa zróżnicowana, ale typowa dla wielu miast: są tam zarówno bloki z wielkiej płyty, jak i przedwojenne kamienice. W 11 lokalizacjach altany śmietnikowe zamknięto i zastąpiono szeregiem wolnostojących pojemników PRESKO. Takie rozwiązanie miało zdyscyplinować mieszkańców do wrzucania odpadów do pojemników przeznaczonych na odpowiednią frakcję: zmieszane, plastik, papier, szkło. Okazało się to skuteczne – ilość prawidłowo posegregowanych odpadów wzrosła. Raport niezależnej firmy badawczej Wameco wykazał, że udział surowców zebranych w stosunku do łącznej masy odpadów wzrastał z każdym miesiącem pilotażu i wynosił 23,4% w listopadzie 2019 r., 30,8% w grudniu 2019 r., do 31,2% w styczniu 2020.
Rezygnacja z wiat śmietnikowych na rzecz pojemników PRESKO przyniosła też poprawę komfortu życia na osiedlu. Bałagan przy wolnostojących pojemnikach był zdecydowanie mniejszy niż w wiatach śmietnikowych. Hermetyczna stalowa konstrukcja z automatycznie zamykającą się klapą sprawiła, że nie było wycieków ani nieprzyjemnych zapachów. Szczelne zamknięcie okazało się także zabezpieczeniem przed gryzoniami i możliwością podpalenia odpadów.
Pandemia, która zaczęła się już po rozpoczęciu pilotażu, uwydatniła jeszcze jedną zaletę pojemników PRESKO, wcześniej mało istotną – otóż mieszkańcy otwierają klapę pojemnika bezdotykowo, przez naciśnięcie nogą na pedał. Dzięki wykorzystaniu automatycznego manipulatora bezdotykowy jest też odbiór śmieci.
Redukcja kosztów pracy
Wrocławski pilotaż potwierdził też inne wnioski płynące z zagranicznych doświadczeń użytkowników systemu (jest on powszechnie stosowany w krajach południowej Europy): jednoosobowa obsługa oznacza znacznie mniejsze koszty pracy, bo kierowca – operator manipulatora − sam wykonuje zadanie, które zwykle należy do trzyosobowej ekipy. Jest to też praca zdecydowanie bardziej higieniczna (wspomniana wcześniej bezdotykowość) i bezpieczna.
Program pilotażowy został dostrzeżony przez praktycznie wszystkie lokalne media. Materiały telewizyjne, które do tej pory można obejrzeć np. na portalu You Tube, wskazują na jednoznacznie pozytywne opinie mieszkańców i zarządców. Z pewnością interesujące będzie, jak możliwości systemu PRESKO oceni i wykorzysta WPO Alba – jeden z dwóch największych operatorów odbioru odpadów we Wrocławiu i pierwszy polski właściciel pojazdu wyposażonego w nowatorskie rozwiązania.
