Podwozie kluczem do sukcesu
Beton występuje w ogromnej różnorodności typów, ale jedno jest pewne – jest bardzo ciężki. Duża partia betonu przewożona betonomieszarką może ważyć nawet ponad 13,5 t. Jeśli dodamy do tego masę własną pojazdu, która w zależności od konfiguracji może wynosić od 4,5 do 13,5 t, okazuje się, że mamy do czynienia z pojazdem ważącym blisko swojej dopuszczalnej masy całkowitej. Oznacza to konieczność wyposażenia samochodu ciężarowego w silnik o odpowiednio wysokich osiągach. Z kolei do jazdy po nierównym terenie placu budowy konieczna jest również duża wytrzymałość konstrukcji.
Silnik powinien mieć wystarczającą moc do wykonania pracy, jednocześnie powinien być lekki i z niskim zużyciem paliwa, aby zmaksymalizować efektywne dostarczanie ładunku. W betonomieszarkach samochodowych doskonale sprawdzają się lżejsze silniki o mniejszych pojemnościach skokowych (np. nie 13, lecz 11 lub nawet 9 dm3), regulowane na moce z przedziału 320–440 KM (235–324 kW).
Silnik pojazdu musi również przekazać odpowiednio wysoki moment obrotowy przez PTO do napędu układu mieszalnika. Odbywa się typowo za pośrednictwem odsilnikowej przystawki odbioru mocy, działającej niezależnie od skrzyni biegów.
Dobór właściwej skrzyni biegów ma również znaczenie: zautomatyzowane skrzynie biegów wyposażone w biegi pełzające pozwalające na precyzyjną jazdę z niskimi prędkościami doskonale sprawdzają się na budowie. Dzięki temu samochód porusza się zawsze na właściwym biegu, bez konieczności manualnej zmiany biegów przez kierowcę, co zmniejsza jego zmęczenie i zwiększa bezpieczeństwo. Betonomieszarki samochodowe są bardzo ciężkie i mają dużą, a w dodatku zmienną, masę. Ważne jest, aby właściwy dobór zawieszenia był kluczową częścią procesu specyfikacji. Pojazdy te muszą pracować zarówno na drogach utwardzonych, jak i w terenie. Mają wysoko położony środek ciężkości – obracający się mieszalnik może mieć nawet ponad 18 t betonu. To wszystko sprawia, że betonomieszarki samochodowe są bardzo podatne na wywrócenie. Ponadto sam sposób poruszania się bębna mieszalnika prowadzi do niewyrównoważenia: stały ruch obrotowy powoduje, że beton gromadzi się w większej ilości po jednej stronie bębna. Wysokość podwozia jest również ważnym czynnikiem, ponieważ korpus mieszalnika musi zmieścić się poniżej leja, przez który jest ładowana mieszanka. Mniejsza wysokość ramy powoduje obniżenie środka ciężkości, co zapewnia większą stabilność pojazdu.
Przyszłość betonomieszarek
Na dzisiejszym rynku zapotrzebowanie na beton o jednolitej strukturze i krótsze czasy mieszania w przemysłowej produkcji gotowych mieszanek betonowych i prefabrykatów wymusza stałe ulepszenia w technologii mieszania betonu dowożonego na miejsce budowy.
To, co przyniesie przyszłość dla betonomieszarek samochodowych, nie jest do końca oczywiste. Podobnie jak w wielu branżach, beton przechodzi na „zielone” technologie. Producenci betonomieszarek objętościowych twierdzą, że ich produkty są bardziej przyjazne dla środowiska, ponieważ oszczędzają paliwo poprzez mieszanie materiałów na placu budowy – samochody ciężarowe nie muszą uruchamiać silników, aby nie dopuścić do wiązania przewożonych mieszanek betonowych. Co więcej, operatorzy mogą produkować tylko tyle betonu, ile dokładnie potrzeba do wykonania pracy – nie tylko oszczędzają materiały, ale również zapobiegają wyrzucaniu niewykorzystanego betonu.
Betonomieszarki najnowszych generacji zyskują coraz większą ładowność dzięki redukcji ich masy własnej, wprowadza się w ich konstrukcji wysokojakościowe stale o podwyższonej wytrzymałości i odporności na ścieranie oraz gładkie powierzchnie ułatwiające czyszczenie. Wielu producentów konstruuje betonomieszarki, bazując na konstrukcji modułowej, co oprócz łatwego dopasowania pojemności mieszalnika do potrzeb klienta umożliwia również elastyczny montaż opcji i akcesoriów takich jak schowki, uchwyty lub dodatkowe rynny zsypowe, w różnych pozycjach. Stale poprawia się również ergonomia i bezpieczeństwo obsługi. Zwiększenie efektywności eksploatacji betonomieszarek stało się możliwe dzięki wprowadzeniu w ich konstrukcji nowoczesnych gatunków stali. Cały bęben mieszalnika, w tym spiralne płytki i paski ochronne, są wykonywane z wysokojakościowych stali o podwyższonej odporności na zużycie dzięki obecności specjalnych dodatków stopowych (np. chromu). Lepsza stal pozwala na zmniejszenie ciężaru i wydłużenie żywotności bębna.
Autor: Dariusz Piernikarski
