Transport betonu: jak zyskać na efektywności?

Odnoszący sukcesy producenci i dostawcy mieszanek betonowych dokonują oceny efektywności swoich firm, opierając się przede wszystkim na zasadach rachunkowości finansowej. Statystyki operacyjne floty są wyznaczane w celu oszacowania bieżącej wydajności oraz planowania budżetu niezależnie od tego, czy jest to redukcja poziomu produkcji czy liczebności taboru transportowego w celu zaspokojenia malejącego popytu, czy też zwiększenie liczebności floty w celu sprostania obecnym i przyszłym wyzwaniom. Ocena statystyk charakteryzujących działalność floty pozwala osobom zarządzającym flotami działającymi na rynku transportu mieszanek betonowych zidentyfikować obszary wymagające zmian i ułatwia ciągłe doskonalenie operacji.

Betonomieszarki poruszają się nie tylko po drogach utwardzonych, ale także w trudnym terenie, silniki dużo pracują na biegu jałowym, podczas jazdy napęd przekazywany jest na przystawkę PTO połączoną z napędem mieszalnika – stąd efektywność paliwową najlepiej odnieść do objętości przewiezionego betonu, a nie długości przejechanej trasy (fot. D. Piernikarski)

Jednym z głównych kosztów eksploatacji każdej floty jest zużycie paliwa, które można oceniać na wiele różnych sposobów. Powszechnie stosowane jest wyznaczenie średniego zużycia w odniesieniu do długości przejechanej trasy (tzw. przebiegowe zużycie paliwa), wyznaczane np. w l/100 km (na rynku amerykańskim są to mile na galon – mpg). W branży transportu mieszanek betonowych, chociaż większość firm śledzi oczywiście przebiegowe zużycie paliwa, nie zapewnia to prawdziwego obrazu, biorąc pod uwagę, że betonomieszarka spędza sporo czasu z silnikiem pracującym na biegu jałowym – jadąc, miesza beton lub porusza się w terenie nieutwardzonym. W takim przypadku oceny efektywności paliwowej floty można dokonać, odnosząc ilość zużytego paliwa do ilości przewiezionego/dostarczonego betonu (np. l paliwa/m3 betonu) lub – przy uwzględnieniu zmiennych cen za paliwo – odnosząc realny koszt zakupionego paliwa do ilości przewiezionego betonu (zł/m3). W podobny sposób można skalkulować koszty związane ze zużyciem AdBlue.

Opony także są istotnym czynnikiem w określaniu kosztów działalności. Wciąż niewiele firm decyduje się na bieżnikowanie opon, najczęściej operacja ta stosowana jest wobec opon napędowych i w naczepach, rzadko bieżnikowane są opony prowadzące. Unieruchomienia pojazdów związane z uszkodzeniami opon i konieczność wzywania specjalistycznej pomocy technicznej mogą być przyczyną opóźnień i nieterminowości dostaw, a w krańcowych przypadkach może to prowadzić do zestalenia przewożonej mieszanki betonowej w mieszalniku. Przywrócenie go do używalności jest czaso- i pracochłonne.

Lekka betonomieszarka Putzmeister P 9 G UL o objętości nominalnej 9 m3 ma bęben mieszalnika i helisy wykonane z trudnościeralnej blachy stalowej Hardox – zabudowa waży tylko 3520 kg (fot. Putzmeister)

Koszty utrzymania (konserwacji) związane z eksploatacją floty stanowią poważny wydatek dla każdego przedsiębiorstwa transportowego. Koszty te są bezpośrednio związane ze średnim wiekiem floty. Ogólnie rzecz biorąc, młodsza flota będzie miała niższe koszty utrzymania. Chociaż przy stałym postępie technologicznym zarówno podwozia, jak i zabudowy betonomieszarki stają się coraz bardziej trwałe i niezawodne, to jednak większość z nich wymaga okresowo pewnych czynności obsługowych. Całkowity koszt konserwacji jest obliczany na podstawie sumy kosztów części, zewnętrznych napraw, własnych kosztów warsztatowych, kosztu opon i kosztu komunikacji mobilnej.