Europejskie marki wycofujące się z Rosji pozostawiły próżnię, którą wypełniają chińscy producenci pojazdów użytkowych, a eksport do Rosji z Chin gwałtownie wzrósł w tym roku.
Jedne drzwi się zamykają, inne otwierają. Natura – a w tym przypadku biznes w segmencie pojazdów użytkowych – nie znosi próżni. Agresja Rosji na Ukrainę wpłynęła na światowy import i eksport, a także na rynki motoryzacyjne. Chiny skorzystały na embargu handlowym i drastycznym spadku sprzedaży europejskich marek w Rosji. Producenci chińscy odnotowali gwałtowny wzrost sprzedaży samochodów ciężarowych do Rosji, która staje się największym rynkiem eksportowym dla chińskich pojazdów użytkowych, odbierając udziały w rynku zarówno zagranicznym, jak i rosyjskim konkurentom krajowym.
Firma konsultingowa Interact Analysis opublikowała niedawno bardzo ciekawy raport [1] (Chinese Truck Sales Surge in Russia Due to Ukraine Conflict, Interact Analysis, August 2023), w którym nieco dokładniej naświetlono sytuację na chińskim rynku pojazdów użytkowych, ze szczególnym uwzględnieniem eksportu chińskich samochodów ciężarowych i autobusów do Federacji Rosyjskiej.
Eksport chińskich ciężarówek rośnie
Na podstawie statystyk Chińskiego Stowarzyszenia Producentów Samochodów łączna sprzedaż pojazdów użytkowych w pierwszej połowie 2023 r. wyniosła 1,97 mln, w tym 1,75 mln ciężarówek i 223 tys. autobusów. Według danych celnych z Chin chiński rynek eksportowy pojazdów użytkowych utrzymywał się na wysokim poziomie w pierwszej połowie 2023 r., a łączna wielkość i wartość eksportu wszystkich typów pojazdów użytkowych wzrosła odpowiednio o 26% i 83% r/r.
Przy wolumenie eksportu sięgającym 332 tys. sztuk i wartości eksportu sięgającej 63 mld CNY udział eksportu w całkowitej sprzedaży pojazdów użytkowych w Chinach wzrósł o 1,4% w porównaniu z udziałem z pierwszej połowy 2022 r., osiągając 16,8%. Oczekuje się dalszego wzrostu całkowitej sprzedaży pojazdów użytkowych w Chinach, a ponieważ chińscy producenci inwestują na rynkach zagranicznych, takich jak np. Rosja czy Meksyk, eksport prawdopodobnie osiągnie prawie 20% całkowitej sprzedaży w bardzo krótkim czasie.
Od stycznia do czerwca 2023 r. Chińczycy wyeksportowali 305 tys. samochodów ciężarowych, co oznacza wzrost o 26% rok do roku. Głównym typem eksportowanych samochodów ciężarowych były lekkie samochody ciężarowe: 152 tys., czyli 50% całego eksportu. Eksport ciągników wzrósł ponad 140% rok do roku i stanowi obecnie 22% całkowitego eksportu samochodów ciężarowych, a eksport ciężarowych podwozi o dużej ładowności wzrósł o 68% rok do roku, co stanowi 21% całego eksportu samochodów ciężarowych. Autobusy i autokary stanowiły 12,1% eksportu pojazdów użytkowych. W pierwszej połowie 2023 r. roku chiński eksport pojazdów użytkowych do pierwszej dziesiątki krajów docelowych stanowił blisko 60% (tabela 1).
Tabela 1. Najważniejsze rynki eksportu samochodów ciężarowych z Chin w 2022 r.; źródło Interact Analysis
Kłopoty w Rosji
Dane dotyczące sprzedaży detalicznej z Rosji pokazują, że sprzedaż samochodów ciężarowych (>3,5 t dmc.) wynosiła nieco ponad 100 000 szt. w 2021 r., z czego ok. 50% pochodziło z importu zagranicznego. Jednak niestabilność spowodowana agresją na Ukrainę w 2022 r. spowodowała spadek rynku rosyjskiego do 85 tys. szt. i początek ogromnego przesunięcia wolumenów z marek europejskich na chińskie.
Trend ten utrzymuje się także w 2023 r. Sprzedaż europejskich marek w Rosji jest obecnie prawie zerowa, a ten brak podaży został skrzętnie wykorzystany przez chińskich producentów samochodów. Ponadto w pierwszej połowie 2023 r. także producenci rosyjscy stracili znaczne udziały w rynku z powodu wpływu sankcji nałożonych na ich łańcuchy dostaw i braki zaawansowanych technologicznie komponentów niezbędnych do ich produkcji.
Sprzedaż samochodów ciężarowych w Rosji w pierwszej połowie 2023 r. wzrosła co prawda o ponad 60% r/r, ale prognozy sugerują, że sprzedaż w 2023 r. może przekroczyć sprzedaż z roku 2021. To szybkie ożywienie wskazuje na dobre wyniki chińskich firm ciężarowych w Rosji (rysunek 1).
Rysunek 1 Sprzedaż nowych samochodów ciężarowych w Rosji najważniejszych marek od I półrocza 2022 r. do I półrocza 2023 r. (marki chińskie oznaczone symbolem CN); źródło: Autostat
Chińczycy podbijają rosyjski rynek
Dane celne z Chin pokazują, że eksport pojazdów użytkowych do Rosji (autobusów i samochodów ciężarowych) wzrósł sześciokrotnie w pierwszej połowie 2023 r., osiągając 70 700 szt., co stanowi 21,3% całego chińskiego rynku eksportu pojazdów użytkowych. Ciężarówki stanowiły aż 96% chińskiego eksportu pojazdów użytkowych do Rosji w pierwszej połowie tego roku (niemal 68 000 szt.), szczególnie ciężkie podwozia i ciągniki siodłowe.
Oczekuje się, że handel między Chinami a Rosją będzie kontynuowany, a chińscy producenci samochodów wykorzystają próżnię pozostawioną przez europejskie firmy wycofujące się z Rosji, aby znacznie zwiększyć sprzedaż pojazdów użytkowych, zwłaszcza ciężarówek.
Z punktu widzenia Chin rosyjski eksport jest kluczem do rozwoju gospodarczego
Kontynuacja wzrostu gospodarczego drugiej co do wielkości gospodarki świata jest uzależniona od eksportu, zwłaszcza że popyt wewnętrzny spadł w ostatnich miesiącach. Niestety obecne perspektywy dla chińskiej gospodarki nie są zbyt optymistyczne, ponieważ utrzymuje się napięcie w relacjach z USA. Sytuację tę prawdopodobnie pogorszy rosnąca zależność Chin od eksportu do Rosji, który obecnie stymuluje wzrost gospodarczy w Państwie Środka. Na pogorszenie chińskiej koniunktury wpływa również słabnący popyt na kluczowych rynkach, takich jak Stany Zjednoczone i Europa, który będzie się utrzymywał wraz z możliwością zbliżającej się recesji.
Opracowanie Dariusz Piernikarski
Bibliografia
[1] Chinese Truck Sales Surge in Russia Due to Ukraine Conflict, Interact Analysis, August 2023.
