W ciągu 12 miesięcy 2022 r. w Polsce zarejestrowano 1156 nowych autobusów i minibusów. To niestety o 200 pojazdów, czyli 14,7%, mniej niż w 2021 r.
Prezentowane w dalszej części artykułu dane liczbowe w odniesieniu do Unii Europejskiej pochodzą z danych publikowanych przez ACEA, czyli Zrzeszenie Europejskich Producentów Samochodowych. Wszystkie szczegółowe wyniki sprzedaży w Polsce zaczerpnięto z raportów publikowanych na stronach Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego (PZPM) i Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar. Mimo że dołożyliśmy wszelkich starań, aby przygotować rzetelne materiały, nie ponosimy odpowiedzialności za dokładność zapisów zawartych w CEP. Tradycyjnie prosimy więc o potraktowanie tych danych jako informacyjnych, mających na celu ukazanie głównych trendów, a nie jako szczegółowych wyników sprzedaży.
Odrodzenie zahamowane
Transport autobusowy w Unii Europejskiej w 2021 r. zaczął powoli odradzać się po załamaniu przewozów pasażerskich, jakie nastąpiło po wybuchu pandemii koronawirusa. Na terenie UE zarejestrowano wówczas 29 941 autobusów i autokarów > 3,5 t dmc. – było to o 2,8% więcej niż w 2020 r. Niestety rok 2022 przyniósł spadek koniunktury, zarejestrowano bowiem 28 376 autobusów i autokarów – był to spadek o 5,1% r/r. Za przyczynę należy uznać w dalszym ciągu niewielkie zainteresowanie przewozami turystycznymi i nadal odczuwalne braki w dostawach komponentów oraz wzrost kosztów produkcji. Autobusowym liderem unijnego rynku pozostaje Francja – klienci odebrali tam 5883 nowe pojazdy (–14,2% r/r).
W Polsce w ubiegłym roku zarejestrowano 1156 nowych autobusów i autokarów – o 14,7% mniej niż w 2021 r. Liczby te uwzględniają również minibusy budowane na podwoziach samochodów dostawczych (< 8 t dmc.). Pocieszające jest to, że wzrosło zainteresowanie autobusami używanymi – 3454 zarejestrowane pojazdy z tej grupy to o 703, czyli 25,6%, więcej niż w 2021 r.
W 2022 r. najczęściej rejestrowano w Polsce autobusy marki Solaris: 256 pojazdów (–31,6% r/r). W pierwszej trójce znajdują się również autobusy marki Mercedes-Benz (242 szt., –12% r/r) oraz MAN (162 szt., +113,2% r/r). Jeśli jednak w statystykach uwzględnimy minibusy do 8 t dmc., to rejestracje Marki Mercedes-Benz wzrastają do 395 pojazdów, a MAN do 223. Zarejestrowano również 79 nowych autobusów marki Iveco (spadek o 33,3% r/r) i 34 pojazdy marki Autosan (spadek o 43,3% r/r). Klienci zarejestrowali również 169 autobusów pozostałych marek (–16,3%). Graficznie prezentujemy to na wykresie 1.
Wykres 1. Rejestracje nowych autobusów, autokarów i minibusów w Polsce w 2022 r.
Fig. 1. Registrations of new buses, coaches and minibuses in Poland in 2022.
Tradycyjnie największy udział w rejestracjach miały autobusy miejskie. W minionym roku ich udział wyniósł 74,8% − zarejestrowano 693 takie pojazdy. Jest to wynik identyczny jak w 2021 r. Liderem rankingu niezmiennie od lat pozostaje Solaris.
W 2022 r. zarejestrowano 139 autobusów międzymiastowych, o 30,5% mniej niż rok wcześniej – tym samym udział nowych autobusów międzymiastowych w rynku wyniósł 15%. Pojawiły się również 84 nowe autobusy turystyczne, to o 46,2% mniej niż w 2021 r. (udział w rynku 9,1%). Na czele zestawienia w segmencie autobusów turystycznych – autokarów − uplasowały się marki Irizar oraz Iveco, klienci kupili po 18 pojazdów każdej z nich. Dwie marki z czołowej piątki uzyskały wynik mniejszy niż rok wcześniej – Mercedes-Benz (17 szt., spadek o 70,2% r/r) oraz Setra (15 szt., –6,35% r/r). Pozostałe rodzaje autobusów stanowiły jedynie 1,1% w rejestracjach.
Alternatywne napędy w natarciu
Przewiduje się, że pod koniec II kwartału 2023 r. w polskich miastach może jeździć nawet 950 autobusów elektrycznych – to o 32% więcej niż w czerwcu 2022 r. Będzie to efekt zamówień z poprzednich lat.
O ile główny czynnik stymulujący popyt na autobusy zeroemisyjne w polskich jednostkach samorządu terytorialnego stanowią przepisy Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, o tyle czynnikiem ułatwiającym, a w większości przypadków wręcz umożliwiającym, realizację tych inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego jest rozbudowany system wsparcia rozwoju zeroemisyjnego transportu publicznego oparty na środkach finansowych pochodzących zarówno ze źródeł unijnych, jak i ze środków krajowych.
Niestety w tym roku inwestycje w zeroemisyjny transport publiczny mogą zostać ograniczone przez trudną sytuację samorządów związaną ze znacznym wzrostem cen energii i brakiem dodatkowych funduszy z Krajowego Planu Odbudowy. Nie bez znaczenia dla procesu decyzyjnego o zakupie zeroemisyjnych środków transportu miejskiego może być również to, że bieżący rok jest rokiem wyborczym.
Opracowanie: Dariusz Piernikarski
