Po 9 tygodniach zakończył się program pilotażowy EKO-LOG podczas którego firmy IKEA, H&M Logistics oraz NoLimit testowały zeroemisyjny samochód ciężarowy Volvo FE Electric w realnych warunkach użytkowania. Inicjatorem akcji jest Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA), a wsparcie technologiczne badania zapewniła firma Columbus Energy.
W czasie trwania testów elektryczne Volvo FE wdrożono do floty firmy No Limit odpowiedzialnej za logistykę i dostawy dla pozostałych partnerów pilotażu – firm IKEA i H&M – na trasie z magazynów zlokalizowanych w Grodzisku Mazowieckim oraz Pruszkowie do punktów odbioru w Warszawie.
W 100% elektryczne Volvo FE wykorzystane w projekcie to 3-osiowe podwozie o 27 t dmc. z zabudową skrzyniową Gniotpol Trailers zdolną pomieścić 18-19 europalet. Zabudowa wyposażona w windę Bär Cargolift o ładowności ok. 13 000 kg. Zasięg Volvo FE Electric wynosi ok. 200 km, w zależności od konfiguracji akumulatorów i cyklu jazdy. Szybkie ładowanie (DC) akumulatora o pojemności 265 kWh zajmuje ok. 2 godziny, natomiast uzupełnianie energii prądem przemiennym (AC) trwa ok. 11 godzin.
PSPA podsumowało wyniki projektu EKO-LOG
W 100% elektryczne Volvo przez 9 tygodni pokonało łączny dystans 5056 km, przewożąc ładunki o łącznej masie 285 t – tym samym w 100% zrealizowało założony harmonogram pracy. W ramach projektu oceniano aspekty wydajnościowe, użytkowe, środowiskowe, społeczne oraz wykonana została analiza kosztów eksploatacji pierwszej, seryjnej ciężarówki elektrycznej w Polsce.
„Zadaniem projektu była odpowiedź na pytanie, czy elektryczny samochód ciężarowy w Polsce może stanowić alternatywę dla pojazdów konwencjonalnych. Po realizacji badania wiemy już, że tak. Aby elektryfikacja transportu ciężkiego w Polsce na szerszą skalę stała się faktem, konieczne jest jednak podjęcie wielopłaszczyznowych działań obejmujących rozbudowę dedykowanej infrastruktury ładowania wysokiej mocy oraz wprowadzenie skutecznych instrumentów wsparcia finansowego nabywców tego typu pojazdów”– mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSPA.
Średni dzienny dystans, który pokonywała zeroemisyjna ciężarówka, wynosił 111 km. Podczas trwania projektu samochód zużył łącznie 7056 kWh energii elektrycznej. O tym, jak istotną rolę w pojazdach elektrycznych tego typu pełnią systemy hamowania rekuperacyjnego, świadczy fakt, że podczas testu odzyskano aż 1023 kWh energii, która pozwoliła na przejechanie dodatkowych ok. 850 km.
„Projekt EKO-LOG udowadnia, że w Polsce jest już możliwość realizowania zleceń transportowych przy wykorzystaniu elektrycznych ciężarówek. W dużej aglomeracji miejskiej kierowcy elektrycznej ciężarówki Volvo Trucks docenili ciszę, komfort pracy ale też czas realizacji zadań, który z uwagi na niestandardowe godziny pracy oraz wykorzystanie bus pasów bardzo się skrócił” – mówi Małgorzata Kulis, dyrektor zarządzająca Volvo Trucks Polska.
Masa ładunku a zasięg
Projekt EKO-LOG pozwolił także ustalić jak masa przewożonego ładunku wpływa na zasięg elektrycznych ciężarówek. Parametr ten jest szczególnie istotny dla planowania procesów logistycznych, a w konsekwencji dla sprawności całego łańcucha logistycznego. Dlatego dane pozyskane w czasie trwania projektu umożliwiły oszacowanie wpływu masy ładunku na zużycie energii elektrycznej. „Uzyskane wyniki wskazują, że każda tona ładunku wpływa na zwiększenie zużycia energii o 7,85 %. Oznacza to, że realny zasięg badanego pojazdu może wynieść od 102 km w przypadku maksymalnego obciążenia pojazdu do nawet 214 km, przy małym obciążeniu” – mówi Albert Kania z PSPA, koordynator projektu EKO-LOG.
W trakcie badania przeprowadzono również analizę porównawczą oddziaływania ciężarowego, spalinowego i elektrycznego pojazdu na środowisko w zakresie emisji dwutlenku węgla oraz hałasu. Uzyskane wyniki pokazały, że pojazd elektryczny wykorzystany w transporcie ciężkim pozwala zredukować emisję o nawet 60% na każdy przejechany kilometr, przy założeniu, że energia do jego zasilania jest pobierana z sieci. Natomiast przy zasilaniu energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych, podczas eksploatacji ciężarówka jest w 100% zeroemisyjna.
Jeśli chodzi natomiast o emisję hałasu, na postoju różnice osiągają poziom blisko 20 dB i są wyraźne na korzyść pojazdu elektrycznego aż do prędkości 50 km/h. To wartości, które w ruchu miejskim są szczególnie istotne. Warto zaznaczyć, że różnica rzędu 2 dB oznacza niemal dwukrotne zmniejszenie natężania hałasu.
Koszty i oszczędności
Ważnym elementem związanym z eksploatacją pojazdów ciężarowych, są koszty poniesione na zakup energii elektrycznej lub paliwa. Wyniki badania wykazały, że nabycie elektrycznej ciężarówki może przynieść w skali roku oszczędności z tego tytułu wynoszące od 47% do nawet 58%. Ich ostateczna wysokość zależy od aktualnych cen paliw, które w ostatnim czasie dynamicznie wzrastają.
W trakcie testu ciężarówka była sprawdzana w różnych konfiguracjach operacyjnych, na krótkich i dłuższych trasach. Zgromadzone dane z ponad 5000 kilometrów dotyczą zużycia paliwa, emisji oraz infrastruktury ładowania.
Opinia kierowców
W 100% elektryczny pojazd oceniali również kierowcy, którzy zasiedli za jego kółkiem. Jednogłośnie wskazali, że Volvo FE Electric charakteryzuje się lepszym przyspieszeniem niż konwencjonalny odpowiednik. Ponadto wskazali, że możliwości operacyjne tego pojazdu są identyczne jak w przypadku pojazdu spalinowego. Oznacza to, że już dziś elektryczne ciężarówki mogą obsługiwać 100% zadań logistyki miejskiej. Średnia ocena końcowa ustalona przez respondentów wyniosła 4 w skali do 1 do 5.
W ramach projektu przeprowadzono ponadto ogólnopolskie badanie ankietowe, w celu poznania opinii społecznej w zakresie transformacji sektora transportu ciężkiego. Zdaniem aż 69,9% respondentów, duże aglomeracje miejskie powinny zamknąć się na spalinowy transport ciężki już od 2035 roku. To wskazuje, jak duże poparcie społeczne miałby projekt wdrożenia stref czystego transportu wykluczający z miast najbardziej zanieczyszczające środowisko pojazdy ciężarowe. Ponadto 70,5% respondentów jest przekonanych, że elektryfikacja transportu wpłynie korzystnie na poprawę jakości życia w mieście.
Opracowanie na podstawie materiałów PSPA: Katarzyna Biskupska
