Wydajne, oszczędne, czyste i trwałe: cechy, których poszukuje menedżer floty w samochodzie osobowym, nie różnią się od tych, których poszukuje w śmieciarkach. Nic więc dziwnego, że najnowsze trendy w świecie śmieciarek i szerzej – pojazdów komunalnych odzwierciedlają te oczekiwania.
Kluczowi gracze na rynku pojazdów do zbiórki odpadów koncentrują się na poszerzaniu swojej oferty, aby optymalnie dopasować się do potrzeb związanych ze zbieraniem określonych typów odpadów stałych i miejscem działania. Pojazdy te są konstruowane tak, aby dokładnie spełniać wymagania przepisów bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Coraz większego znaczenia nabiera również automatyzacja poprawiająca efektywność kosztową i czasową, prowadzące do ogólnego zwiększenia wydajności procesu zbiórki odpadów i trwałości wykorzystywanych w tym celu maszyn.
Zbiórka odpadów komunalnych ma przeważnie charakter lokalny – jest to widoczne w wariantach wyposażenia, o które proszą producentów sprzętu ich klienci. Aby sprostać tak zróżnicowanym oczekiwaniom, konieczne jest dysponowanie zróżnicowaną, jak najszerszą gamą produktów. Dewizą ogólną powinno być hasło: nie ma śmieci, których nie możemy zebrać.
Zwiększona produktywność
Kto nie chce pojazdu floty, który potrafi więcej i działa wydajniej? Dzięki prowadzonym we własnym zakresie pracom rozwojowym oraz ogólnemu rozwojowi technologicznemu w obszarze związanym z branżą transportu komunalnego producenci znajdują sposoby na zwiększenie produktywności swoich pojazdów.
Śmieciarki mają określoną przepisami ładowność, więc gdy pojazd jest lżejszy, może przewieźć więcej śmieci. Jednym ze stałych trendów jest zatem redukcja masy własnej samochodów wykorzystywanych do zbiórki odpadów, dzięki czemu można zabrać więcej ładunku.
Przejście na pojemniki na odpady o standaryzowanej wielkości pozwoliło w pewnym zakresie na zautomatyzowanie ich zbierania, co z kolei wpłynęło na spadek liczby zamawianych śmieciarek z załadunkiem tylnym. To, że śmieci są zawsze ładowane w tylnej części ciężarówki, przestaje już być regułą. Obecnie niektóre modele śmieciarek wyposaża się w systemy automatycznego ładowania z przodu. Zautomatyzowany załadunek z przodu może poprawić produktywność, ponieważ zmniejsza liczbę przypadków, gdy kierowca musi opuszczać ciężarówkę. Im dłużej kierowca pozostaje za kierownicą, tym bardziej wydajnie pracuje, wykonując więcej operacji odbioru odpadów w jednostce czasu.
Wzrost wydajności w zbiórce odpadów wiąże się również z obniżeniem poziomu emitowanego hałasu. Lokalne rozporządzenia dotyczące ograniczania poziomu hałasu mogą uniemożliwić zbieranie śmieci w określonych godzinach. Wykorzystanie bardziej cichych pojazdów pozwala na pracę przez dłuższy czas, także w godzinach nocnych. Śmieciarki ze zelektryfikowanym napędem samochodu i/lub zabudowy są ciche, więc mogą zbierać śmieci wcześnie rano lub późno w nocy, poza godzinami, w których dopuszcza się śmieciarki nieelektryczne.
Śmieciarki to poważna inwestycja, więc floty z przyjemnością dowiedzą się, że producenci znajdują sposoby na przedłużenie żywotności tego sprzętu. Ulepszone komponenty hydrauliczne, takie jak siłowniki czy rozdzielacze, systemy elektryczne i hydrauliczne oraz zastosowanie wysokogatunkowej stali wydłużyły cykl życia pojazdów komunalnych. Obecnie typowa śmieciarka może, w zależności od zastosowania i całkowitej liczby cykli, pracować bez większych awarii w niektórych przypadkach nawet do 10 lat lub dłużej. Sterowanie proporcjonalne i bardziej wydajne układy hydrauliczne to nowe funkcje, które producenci już jakiś czas temu wprowadzili do swojej oferty produktów. Te ulepszone systemy obniżają temperaturę pracy hydrauliki, zwiększają wydajność i eliminują wysokie koszty konserwacji. Wyeliminowanie takich elementów, jak np. przełączniki zbliżeniowe czy przeniesienie zaworów hydraulicznych z głowicy sprzętu, znacznie skraca czas przestoju i koszty operacyjne.
Technologia hydraulicznego napędu hybrydowego może również wydłużyć żywotność pojazdu, ponieważ zmniejsza zużycie silnika. Mniejsze obciążenie silnika korzystnie wpływa na jego trwałość, a także zmniejsza częstotliwość czynności obsługowych i przestoje. Nowoczesne śmieciarki w czasie eksploatacji charakteryzują się współczynnikiem gotowości operacyjnej (dyspozycyjnością) na poziomie 98%.
Współpraca producentów
Większość producentów sprzętu komunalnego stara się w maksymalnym zakresie współpracować z różnymi dostawcami podwozi wybieranymi przez klientów. Opracowywane są strategie integracji zabudowy z każdym modelem podwozia, aby zapewnić, że te dwa główne elementy – podwozie pojazdu i jego zabudowa do zbiórki odpadów – działają optymalnie jako kompletny pojazd.
Istotny jest minimalny zakres niezbędnych modyfikacji związanych z przystosowaniem podwozia ciężarówki do danego typu nadwozia oraz poprawa dopasowania i wykończenia. Dzięki integracji komponentów szereg niezbędnych modyfikacji jest wprowadzanych jeszcze u producenta podwozia jako oryginalne wyposażenie, np. okablowanie wstępne podwozia wiązkami przewodów niezbędnych dla nadwozia, kamer i innych opcji. Ramy podwozi są fabrycznie wyposażane w elementy do montażu zabudowy. Bezproblemowa integracja podwozia i zabudowy pozwala na skrócenie czasu realizacji produkcji, zmniejszenie liczby przeróbek i roszczeń gwarancyjnych oraz poprawę wydajności.
Zmieniają się również oczekiwania wobec nadwozi. Podstawowe elementy, które dziś przyjmowane są za pewnik, obejmują standardowe światła LED, zdalnie regulowane lusterka zapewniające bezpieczeństwo i wygodę, systemy obserwacji z wieloma kamerami, ergonomiczne elementy sterujące operatora, automatyczne elementy sterujące nadwozia.
Zaawansowane rozwiązania elektryczne i elektroniczne są już intensywnie wykorzystywane nie tylko w samych ciężarówkach, ale także w nadwoziu i elementach sterujących. Oparte na CAN sterowanie i logika elektroniczna zastąpiły sterowanie kablowe i wiele napędów pneumatycznych z minionych dni. Te same technologie pozwalają na zwiększenie bezpieczeństwa obsługi, ponieważ cyfrowe elementy sterujące można zaprogramować i skonfigurować tak, aby zapewniały blokady bezpieczeństwa, możliwość automatycznego podnoszenia, pakowanie w locie itp.
Użytkownicy oczekują również wysokiego stopnia zagęszczania zbieranych odpadów oraz pojemnych, trwałych, a jednocześnie lekkich i estetycznych korpusów. Coraz więcej klientów prosi o automatyczne systemy smarowania, krótki rozstaw osi i opcje nadwozi, pozwalające uzyskać lepszą manewrowość w ciasnych miejscach. Rośnie zainteresowanie wykorzystaniem rozwiązań elektrycznych czy hybrydowych w napędach układów hydraulicznych.
Pojazdy komunalne nowych generacji często mają uproszczone zasady obsługi codziennej i okresowej w postaci zmniejszonej liczby punktów smarowania elementów ruchomych (np. przegubów ramion śmieciarki), wydłużonych interwałów międzyprzeglądowych podwozia czy instalacji hydraulicznej.
W ciągu ostatnich 10 lat w branży nastąpił duży nacisk na przejście na paliwa alternatywne, takie jak sprężony gaz ziemny (CNG). Wymagało to – oprócz dostosowania silników do zasilania gazowego –projektów magazynowania paliwa (sprężonego gazu) na pokładzie. Konieczne się stało wygospodarowanie większej przestrzeni na butle CNG pozwalające na uzyskanie równoważnej ilości energii jak z konwencjonalnego zbiornika oleju napędowego (a więc i wymaganego zasięgu samochodu) oraz różnych elementów kontrolujących bezpieczeństwo i procesy obsługi paliwa.
Kierowca w centrum uwagi
Biorąc pod uwagę zakres stosowanego wyposażenia oraz możliwości obsługowe, należy stwierdzić, że pojazdy komunalne stają się coraz bardziej ukierunkowane na kierowcę, oferując funkcje poprawiające komfort, zwiększające jego produktywność i poprawiające bezpieczeństwo. Przy niedostatkach kierowców zawodowych floty poszukują rozwiązań, które pomogą operatorowi być bardziej wydajnym i bezpiecznym.
Nie można zbagatelizować wysokiej rotacji kierowców jeżdżących we flotach komunalnych. Trudne również może być znalezienie mechaników obsługujących tak złożony sprzęt, jakim są nowoczesne samochody ciężarowe z równie nowoczesnymi zabudowami do zbiórki odpadów czy zimowego utrzymania ulic. Obsługa nowoczesnej śmieciarki z załadunkiem przednim czy bocznym może być trudnym zadaniem dla operatora mającego doświadczenie np. ze śmieciarkami z załadunkiem tylnym, a co dopiero dla kogoś nowego w tej pracy. Floty komunalne oczekują pojazdów, które są łatwiejsze w obsłudze i konserwacji – oczywiście producenci odpowiadają na to wezwanie.
Chociaż produktywność jest ważna, troska o bezpieczeństwo i dobre samopoczucie kierowców ma pierwszeństwo w przypadku flot publicznych. Gminy wydają się bardziej skupiać na komforcie operatora, ergonomii kabiny i bezpieczeństwie operacyjnym niż na wskaźnikach wydajności.
Niektórzy z producentów pojazdów mają w ofercie modele samochodów ciężarowych konfigurowane specjalnie z myślą o zastosowaniach komunalnych. Przykładem mogą być podwozia wyposażone w niskowejściowe kabiny z płaską podłogą czy zawieszenia pneumatyczne z funkcją przyklęku, która pomaga zmniejszyć wysiłek podczas wsiadania i wysiadania z pojazdów przez cały dzień. Inne cechy, takie jak np. bardziej przestronne wnętrze, nowoczesny, zdigitalizowany zestaw wskaźników z elementami sterującymi na kierownicy oraz opcjonalne pneumatyczne, podwójnie składane drzwi po stronie pasażera, mają również poprawić komfort kierowcy i promować wydajność. Zauważalne jest również dążenie do obniżenia poziomu drgań kabiny w czasie jazdy. Takie skoncentrowanie się na ergonomii i bezpieczeństwie kierowcy pozwala flotom komunalnym zwiększać produktywność, utrzymując kierowcę w jak najlepszej kondycji niezbędnej do prawidłowej obsługi sprzętu.
Zapraszamy do lektury drugiej części artykułu Komunalne trendy, w której zostaną omówione zagadnienia związane z paliwami i napędami alternatywnymi oraz kwestie podnoszenia ogólnego bezpieczeństwa transportu i łączności.
Autor: Dariusz Piernikarski
