Trudno uwierzyć, ale dopiero w trzynastej edycji konkursu International Truck of the Year ciężarówka firmy Scania zajęła najwyższe miejsce. Zdobywcą tego prestiżowego tytułu został w 1989 r. model serii 3.
Lata 80. ubiegłego wieku przyniosły szwedzkiej firmie znaczny wzrost popularności na europejskich i światowych rynkach. Wcześniej ciężarówki marki Scania cieszyły się powodzeniem głównie w Skandynawii, krajach Beneluksu, Bliskiego Wschodu i Ameryce Południowej. Wzrost popularności w Europie, Azji i Australii był efektem wprowadzenia do produkcji w 1981 r. nowego modelu – serii 2. Model ten pod wieloma względami okazał się dla firmy przełomowy. Był to wynik wdrażania przez Scanię programu GPRT, który zakładał opracowanie modułów (układ napędowy, układ jezdny, rama i kabina), które można by konfigurować stosownie do wymagań klienta. Celem tego programu było zaproponowanie możliwie jak największej liczby wersji przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów produkcji i późniejszego serwisowania pojazdu. Program GPRT przyniósł efekt w postaci zastąpienia trzech różnych typów kabin jednym modelem o konstrukcji modułowej (skrót GPRT oznacza kabinę czteromodułową). W porównaniu z poprzednimi konstrukcjami liczba elementów składowych nowej kabiny została ograniczona o 70%, a nakłady pracy i materiałów o 30%. Sukces serii 2 (170 tys. sprzedanych egzemplarzy) zachęcił firmę Scania do kontynuowania programu GPRT i zaprezentowania w 1988 r. nowego modelu – serii 3.
W nowej ciężarówce pozostawiono kabinę serii 2, którą poddano pewnym modyfikacjom. Zmiany objęły przede wszystkim wnętrze, które zyskało nowe materiały i deskę rozdzielczą. Poprawiono także wyciszenie kabiny i ergonomię fotela kierowcy. Najwięcej nowości dotyczyło jednak układu napędowego. Najpotężniejszą jednostką montowaną w serii 3 był widlasty, ośmiocylindrowy silnik o mocy 470 KM (345 kW) i pojemności skokowej 14 litrów. Silnik otrzymał nowatorski wówczas, elektroniczny system sterowania EDC (Electronic Diesel Control), miał zarówno turbodoładowanie, jak i chłodnicę międzystopniową i był montowany głównie w ciągnikach siodłowych i ciężarówkach używanych w transporcie dalekodystansowym. Najmniejszym silnikiem w ofercie był rzędowy, sześciocylindrowy, o pojemności 8,5 l i mocy od 210 KM (155 kW) do 285 KM (210 kW). Był przeznaczony głównie do montażu w najlżejszych pojazdach dystrybucyjnych i komunalnych. Dostępny był również sześciocylindrowy, rzędowy silnik o pojemności 11 l , regulowany na moce od 312 KM (230 kW) do 363 KM (267 kW).
Wszystkie te silniki charakteryzowała ponadprzeciętna trwałość, często przekraczająca ponad 2 mln km. Także pod względem zużycia paliwa – z wyjątkiem jednostki V8 – były to konstrukcje zaliczane do najoszczędniejszych w swojej klasie. To właśnie układ napędowy i rozwinięcie konstrukcji kabiny modułowej zdobyły największe uznanie jurorów konkursu. W 1989 r. 93,4% produkcji szwedzkich fabryk Scanii trafiało na eksport. Nowy model bardzo umocnił pozycję marki Scania w Ameryce Środkowej i Południowej – także dzięki fabrykom w Argentynie i Brazylii. Ciężarówki serii 3 stanowiły także przeważającą część największego w historii firmy pojedynczego kontraktu. W latach 1986–1994 na potrzeby norweskiej armii Scania dostarczyła 1700 ciężarówek.
Scania serii 3, jako jedna z nielicznych europejskich modeli ciężarówek, była oferowana w odmianie „T” – czyli z silnikiem umieszczonym przed kabiną. Odmiana ta zdobyła bardzo dużą popularność w krajach, gdzie obowiązują bardzo liberalne przepisy odnośnie do długości zestawów, np. w Australii, Brazylii, Chile itp. Scania serii 3 została w 1995 r. zastąpiona modelem serii 4, która rok później zdobyła tytuł International Truck of the Year.
Autor: Marek Rutka
