Monitoring czasu pracy kierowców ma chronić przed nieuczciwą konkurencją między przewoźnikami i przede wszystkim zwiększać bezpieczeństwo na drogach poprzez wymuszanie odpoczynku kierowców. W rzeczywistości nie zawsze jest tak idealnie.
Zawód kierowcy zalicza się do zajęć trudnych i niebezpiecznych, a od wykonujących go osób wymaga się szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Rejestrowanie czasu pracy kierowców ma służyć przede wszystkim im samym i chronić od nieracjonalnego zarządzania ich czasem pracy przez przedsiębiorców. Odbywanie wymaganych minimalnych przerw w jeździe oraz przestrzeganie nieprzerwanego dobowego i tygodniowego wypoczynku ma według rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego zapewnić, że za kierownicą zasiądzie wypoczęty kieromonitoringwca. Wypoczęty, czyli taki, którego reakcje na sytuację drogową będą szybkie, a podejmowane decyzje właściwe. Organami władzy, które w Polsce monitorują i egzekwują przestrzeganie czasu pracy, są m.in. Policja oraz Inspekcja Transportu Drogowego, a poza granicami naszego kraju odpowiedniki tych instytucji.
Kondycja psychofizyczna kierowców
Zmęczenie nie ma jednoznacznej definicji, ale określa się je jako wewnętrzny stan organizmu polegający na obniżeniu zdolności do pracy i działania zarówno na poziomie procesów fizjologicznych, jak i psychicznych, będący skutkiem uprzednio podjętego wysiłku. Zmęczenie wyraża się pogorszeniem funkcji psychomotorycznych i poznawczych, przejawiając się takimi zjawiskami, jak senność, ospałość, mikrodrzemki, obniżony poziom uwagi i gotowości do działania, obniżona czujność, wahania w zakresie sprawności działania, skłonność do popełniania błędów.
Senność i ospałość odnosi się do nieodpartej potrzeby snu, która ma podłoże biologiczne, może też być skutkiem zmęczenia. Zmęczenie zaś wiąże się z niechęcią do kontynuowania podjętej uprzednio czynności, co wynika z fizycznego lub umysłowego wysiłku lub wykonywania tego samego zadania przez dłuższy czas¹. Ze względu na złożoną sytuację, w jakiej funkcjonuje kierowca, wyróżnia się aż cztery rodzaje zmęczenia: mięśniowe, sensoryczne, umysłowe i emocjonalne.
Czynniki, które wywołują zmęczenie, umownie dzieli się na sytuacyjne, czyli zewnętrzne i związane z samym kierowcą. Do czynników zewnętrznych zalicza się: mikroklimat w kabinie, ergonomię miejsca pracy, wibracje, zachowanie się innych uczestników ruchu, jego nasilenie, warunki pogodowe, jakość drogi i jej infrastruktury. Do czynników mających wpływ na zmęczenie związanych z kierowcą należą: jego wiek, kondycja psychofizyczna i zdrowotna, liczba godzin prowadzenia pojazdu i wypoczynku poprzedzającego jazdę, indywidualny przebieg okołodobowych rytmów biologicznych, stosowane leki oraz spożywanie posiłków i alkoholu.
